Roślina o szerokim pokroju i przewieszających się gałęziach bocznych, której młode przyrosty zabarwione są na żółty kolor to doskonała roślina soliterowa.
Wygląd
Drzewo wytwarza liczne, łukowato wygięte gałęzie, gęsto ułożone poziomo wokół pnia, nadając roślinie rozłożysty pokrój.
Odmiana 'Dovastonii Aurea' od początku posiada nietypowy pokrój - jak na cisa - przypominając bardziej młodego świerka niż inne cisy.
Roślina po 10 latach dorasta do 1,5 wysokości i ok 2-2,5 szerokości.
Miękkie igły odmiany charakteryzują się żółto-zielonym zabarwieniem młodych przyrostów, które z czasem stają się zielone, a jesienią nawet lekko brązowieją. Jest to jednak odmiana, która stosunkowo długo utrzymuje cytrynowe wybarwienie igieł, bo aż do połowy lata.
Dodatkową atrakcją egzemplarzy żeńskich (ponieważ są to rośliny dwupienne) są licznie występujące intensywnie czerwone owoce, chętnie zjadane przez ptaki.
Czerwona otoczka jako jedyna część rośliny nie zawiera toksycznej taksyny (uwaga! - pestka wewnątrz owocu też jest trująca).
Stanowisko i uprawa
Cisy dobrze adaptują się do warunków panujących w większości ogrodów oraz bez trudu znoszą zanieczyszczone miejskie powietrze.
Najlepiej rosną na glebie bogatej w wapń (zasadowej), żyznej, próchniczej, przepuszczalnej i stale wilgotnej.
Drzewa te jak większość roślin nie lubią skrajności, choć gorzej radzą sobie ze stagnującą wodą, niż okresowym przesuszaniem podłoża.
Odpowiada im wysoka wilgotność powietrza - warto je sadzić w bliskim sąsiedztwie zbiorników wodnych.
Preferują półcień, ale znoszą także całkowite zacienienie, istnieje jednak ryzyko, że przy bardzo małej ilości słońca, młode - atrakcyjne - przyrosty nie wybarwią się na żółto.
Przy odrobinie pomocy - czyli obfitszym podlewaniu - mogą rosnąć również na słonecznym stanowisku.
Rośliny posadzone w pełnym słońcu i jałowej glebie wymagają częstego zraszania i podlewania w porannych lub wieczornych godzinach, a w pierwszych latach uprawy, osłaniania zimą przed mrozem.
Sadząc cisy w takim miejscu liczmy się z tym, że na takim trudnym stanowisku, zestresowana roślina będzie bardziej podatna na atak chorób i szkodników.
W uprawie kluczowe jest kilka pierwszych lat (5-7), gdyż młode rośliny gorzej radzą sobie z niskimi temperaturami, suszami czy chorobami.
Jest to powód, dla którego pamiętajmy by nowy okaz wsadzić do ogrodu z dobrą, ogrodniczą ziemią (np. taką kupioną w kwiaciarni) oraz regularnie podlewać, gdy nie pada przez dłuższy okres czasu (10-12 dni, a w upalne letnie dni nawet 5-7).
W późniejszych latach są to niewymagające i wdzięczne rośliny, o które nie trzeba się troszczyć.
Cisa pospolitego 'Dovastonii Aurea', jak i pozostałe cisy - jako jedyne wśród roślin iglastych - można intensywnie ciąć (formować), a nawet odmłodzić, gdy zostanie uszkodzony przez mróz lub naszego psa (psi mocz bardzo szkodzi tym rośliną, w wyniku czego na drzewie pozostają brązowe plamy i dziury).
Odmiana cechuje się wyższą mrozoodpornością niż forma podstawowa, i z powodzeniem może być sadzona na całym obszarze kraju, z wyłączeniem okolic Suwalszczyzny - tam roślina wymaga okrywania na zimę.
O cisach - i wszystkich zimozielonych roślinach - szczególnie należy pamiętać zimą, gdyż narażone są one na zjawisko suszy fizjologicznej.
Zastosowanie
Ze względu na nietypowy pokrój zaleca się by roślinę sadzić pojedynczo, ewentualnie w towarzystwie niższych roślin nie zasłaniających naszego okazu lub też jako towarzystwo dla innych cisów, które już posiadamy w ogrodzie.
Dobrym towarzyszem dla cisa pospolitego 'Dovastonii Aurea', będą srebrno-zielone, niskie jałowce płożące 'Ice Blue' oraz 'Glacier', szczepiony na pniu kulisty modrzew europejski 'Kórnik' lub plączący 'Puli', ciemnozielony miniaturowy świerk biały 'Piccolo' czy niewielkie i zwarte sosny górskie (kosodrzewina).
Jeśli chcemy by rabata zawierała kwitnące krzewy, a jednocześnie nadal była łatwa w uprawie posadźmy w towarzystwie naszego cisa jeszcze tawułę gęstokwiatową, tawułę japońską 'Candlelight' lub 'Crispa' oraz różowo kwitnącego wawrzynka wilczełyko (roślina piękna lecz trująca!).