Często spotykane w terenach miejskich i wiejskich rośliny, które dobrze dają sobie radę nawet w niesprzyjających dla siebie warunkach. Szeroka gama kolorów i rozmiarów sprawia, że łatwo dobrać okaz do swoich wymagań.
Kolorowe liście
Gama kolorystyczna wśród odmian jaworów jest szczególnie bogata, znajdziemy tu nie tylko rośliny jedno czy dwubarwne, ale także te, które wybarwiają się na kilka kolorów, zmieniając je w zależności od pory roku ('Simon Louis Freres’, 'Brilliantissimum').
Z roślin o żółtawym wybarwieniu polecić można odmianę: 'Aurea' oeaz ‘Worley’, których młode liście są intensywnie żółte, z czasem jednak zielenieją i w pełni lata tylko najwyższe partie rośliny są ładnie wybarwione.
Pozostałe propozycje zawierające żółty odcień, zawdzięczają licznym jasnym smugom i plamom występujące w różnym stopniu na liściach. Spośród nich warto wspomnieć o 'Simon Louis Freres’, 'Brilliantissimum' oraz ‘Esk Sunset’, u których w maju dodatkowo pojawiają się różowe i pomarańczowe barwy.
Ostatnią grupę barwnych jaworów stanowią drzewo o mniej lub bardziej purpurowych liściach. Tutaj wybierać możemy spośród odmian ‘Purpureaum', wyższego ‘Atropurpureum’ czy ‘Prudhonice’, który w purpurowym odcieniu posiada jedynie spodnią część liścia.
Zieleń to podstawa
Zielone odmiany kolona (‘Bruchem’, ‘Erythrocarpum’ czy ‘Negenia’), to wytrzymałe rośliny o kształtnych koronach, które sprawdzą się w mniej sprzyjających warunkach, posadzone jako drzewa alejowe.
Rośliny te charakteryzuje soczysta zielona barwa młodych liście, które z czasem ciemnieją przybierając głębszy odcień zieleni, stanowiący ładne tło dla innych roślin.
Duże i małe rośliny
Grupa oferuje pełen przekrój rozmiarów i całkiem spory wybór kształtów wśród drzew. Gdy nie mamy za dużo miejsca wybrać możemy odmianę kolumnową ‘Erectum’ lub kulistą ‘Simon Louis Freres’ nie przekraczającą 8m średnicy. Jeszcze mniejsze wymiary osiąga kulisty, szczepiony na pniu 'Brilliantissimum', który dodatkowo można przycinać, by nadmiernie się nie rozrastał.
Stożkowate kształty uzyskamy sięgając po ‘Leopoldii’ i 'Rotterdam' - regularny kształt i zwarta bryła, sprawia, że możemy je zaliczyć do roślin strukturalnych i przy lekkiej tylko korekcie kształtu, wykorzystywać w sporych ogrodach formalnych.
Naprawdę duże rozmiary osiąga forma podstawowa, która często używana jest w parkach i leśnictwie.
Łatwe w uprawie
Klon jawor to drzewo proste w uprawie, nie wymagają intensywnego nawożenia i pielęgnacji oraz okrywania na zimę – są całkowicie mrozoodporne. Drzewa są odporne na silne, nawet nieprawidłowe cięcia.
Drzewa można polecić nawet początkującym ogrodnikom, gdyż roślina posadzona w odpowiednim miejscu, nie wymaga nasze uwagi i troski.
Jaka gleba?
Mają najwyższe spośród klonów wymagania glebowe, lecz pomimo tego dadzą sobie radę na słabszych i przeciętnych glebach ogrodowych.
Rośliny najlepiej czują się na stanowiska wilgotnych z żyzną wapienną glebą – wtedy szybko rosną i nie chorują. Drzewa upodobały sobie grunty z domieszką gliny (np. piaszczysto-gliniaste), gdyż taka gleba dłużej trzyma wilgoć i w upalne dni tak szybko nie przesycha.
Jawory są dość odporne i poradzą sobie na każdej, średnio żyznej i umiarkowanie wilgotnej glebie, lubią nawożenie i ściółkowanie, ale go nie wymagają.
Gatunek jako jedne z nielicznych może rosnąć na kamienistym podłożu.
Słońce czy cień?
Młode rośliny wykazują dużą odporność na zacienienie, starsze osobniki jednak najlepiej czują się i wybarwiają przy pełnym nasłonecznieniu.
Wyjątek stanowi odmiana ‘Esk Sunset’, która źle reaguje na ostre słońce, w takich warunkach jej barwne liście ulegają poparzeniu, dlatego sadźmy ją w jasnym półcieniu.
Pozostałe odmiany, posadzone na stanowisku przy nie pełnym nasłonecznieniu będą zdrowo rosły, lecz mogą stracić swój główny walor dekoracyjny jakim są kolorowe liści, gdyż te w cieniu zielenieją.
Tolerują życie w mieście
Roślinom służy chłodniejsze wilgotne powietrze (doskonale czują się nad zbiornikami wodnymi) i nie przepadają za upałami oraz suchym powietrzem, lecz nawet w takich warunkach dorastają późnej starości, w niesprzyjających warunkach miejskich.
Drzewa wytrzymują okresową suszę i zanieczyszczone powietrze, choć są wrażliwe na dużą zawartość ołowiu w glebie i powietrzu . Tutaj po raz kolejny warto wspomnieć o odmianie ‘Esk Sunset’, która źle reaguje na przesuszanie.
Jawory mogą jednak źle reagować na duże zasolenie gleby, dlatego zamiast sadzić je przy drogach, wybierajmy chodniki i ścieżki rowerowe, które posypuje się znacznie mniejszą ilość soli drogowej.
Kłopotliwe plamy
Jawory są szczególnie podatne na grzybową chorobę zwaną czarną plamistości liści klonu, która objawia się licznymi ok. centymetrowymi plamami na liściach i atakuje osłabione egzemplarze, rosnące w niesprzyjających dla siebie warunkach.
Choroba nie prowadzi do zamierania roślin (choć je osłabia), lecz ma silny wpływ na ich estetykę. Walka z czarną plamistością polega głównie na paleniu porażonych opadłych liści, w których znajdują się zarodniki grzyba.
Pomysł na Jawora
Duże rośliny, takie jak forma podstawowa idealnie nadają się do parków krajobrazowych czy parków w angielskim stylu, przypominających naturalne siedliska.
Barwne odmiany takie jak ‘Leopoldii’, ‘Simon Louis Freres’ czy ‘Atropurpureum’ można wykorzystać do obsadzania dobrze widocznych miejsc, gdzie zostaną wyeksponowane jako okazy soliterowe.
Drzewo doskonale nadaje się do założeń naturalistycznych posadzony razem z leszczyną pospolitą, wiązem górskim 'Camperdownii', bukiem pospolitym 'Pendula', brzozą brodawkowatą czy pożyteczną ‘Doobrenbos’ oraz leszczyną pospolitą ‘Aurea’, kaliną koralową i pęcherznicą kalinolistną.
W miejskiej architekturze sprawdzą się mniejsze rośliny takie jak 'Brilliantissimum' czy troszkę bardziej kapryśny ‘Esk Sunset’ w towarzystwie berberysów Thunberha (‘Atropurpurea’, ‘Erecta’ czy ‘Green Carpet’), kwitnących tawuł van Houtte’a czy tawuł japońskich (‘Anthony Waterer’, ‘Crispa’ oraz ‘Shirobana’).
W ogrodach przydomowych, odmiany szczepione na wysokim pniu można obsadzić różami np. wytrzymałą różą okrywową 'Cinco de Mayo', dyptamem jesionolistnym czy rosnącymi na zakwaszonym gruncie klonami palmowymi 'Atropurpureum' lub odporniejszym na mrozy 'Bloodgood'.
Dobrym towarzystwem dla kolorowych, młodych liście będą obficie kwitnące wiosną, zimozielone rododendrony oraz ozdobne odmiany wyśni takie jak ‘Amanogawa’ czy ‘Royal Burgundy’.
Nie wymagającym w uprawie zestawieniem będzie połączeni 'Brilliantissimum' z sosną górską np. 'Zundert',rozchodnikiem ogrodowym 'Matrona' i leszczyną pospolitą 'Red Majestic'.
