Obecnie wybór sosen jest niezwykle imponujący: od płożących i półkulistych karzełków poprzez szczepione na pniu kuleczki po kolumny i tradycyjne drzewka. Warto więc wybrać pasującą do naszego ogrodu sosnę - żadna inna roślina nie potrafi bowiem tak wiernie przywoływać beztroską atmosferę wakacji.
Proste w uprawie rośliny, które kochają słońce
Sosny to rośliny wybitnie światłożądne, nawet przy niewielkim zacienieniu bocznym potrafią gubić igły i żółknąć, dlatego powinny rosnąć w pełnym słońcu, na tzw. "patelni".
Wielość rozmiarów i form: od rozłożystych drzew po niskie kuleczki
Gatunki podstawowe sosen tworzą wysokie i raczej rozłożyste drzewa (s. pospolita, s. czarna, s. wejtmutka czy wolniej rosnąca s. bośniacka).
Do wyboru mamy jednak wiele odmian ozdobnych wąsko rosnących, kolumnowych lub stożkowych, które łatwiej zmieścić w ogrodzie, jak s. bośniacka 'Satellit', s. pospolita 'Fastigiata', s. limba 'Glauca oraz kilka odmian s. czarnej ('Green Rocket', 'Green Tower' czy 'Pyramidalis').
Wśród sosen o niskim i powolnym wzroście popularnością cieszą się zwłaszcza odmiany sosny górskiej, zwanej kosodrzewiną - jej zwarty pokrój i niewielkie rozmiary sprawiają, że łatwo znaleźć dla niej miejsce w każdym ogrodzie.
Nowocześnie prezentują się formy szczepione na pniu (s. gęstokwiatowa 'Jane Kluis i wiele odmian kosodrzewiny), które polecić można szczególnie posiadaczom czworonogów. Z ciekawostek wybrać można odmianę płaczącą (s. wejmutka 'Pendula'), "płożące" ('Hillside Creeper', 'Humpy') lub o pstrych igłach (s. gęstokwiatowa 'Oculus-draconis').
Ciemnozielone i srebrzyste igły o różnej długości
Kolorystyka sosen jest przeważnie ciemnozielona (sosny bońskie, wiele odmian s. czarnej i kosodrzewiny), zielona lub srebrzysta (sosna karłowa 'Glauca', s. himalajska). Jeśli podobają nam się mocno wybarwione żółte iglaki, lepiej sięgnąć po żywotniki zachodnie lub jałowce. Są jednak odmiany, które wraz z nastaniem chłodów przebarwiają się na złoto ('Carsten', 'Ophir', 'Winter Gold', 'Zundert').
Sosny różnią się między sobą także długością igieł. Długie, malowniczo wyglądające igły prezentują sosna himalajska (aż 20cm) oraz żółta (nawet do 25cm!). Krótsze igły posiadają odmiany karłowe np. miniaturowe odmiany sosny górskiej (ok. 3 cm).
Uprawa: drzewo na każdą glebę - także ubogą i suchą
Są to jedne z pierwszych roślin, po które sięgamy w przypadku gleb piaszczystych i ubogich, gdzie radzi sobie niewiele drzew i krzewów. Ich głęboki system korzeniowy (tzw. palowy) sprawia, że starsze egzemplarze dosięgają do głębszych warstw ziemi, skąd czerpią potrzebną im wodę. Rośliny z tego powodu są też bardzo stabilne: wytrzymują silne wiatry, które prędzej złamią pień, niż wyrwą drzewo. Szpaler sosnowy może stać się dobrą osłoną dla działek usytuowanych na korytarzach wietrznych.
Większość z nich preferuje przepuszczalne lekkie podłoże o kwaśnym odczynie. Rośliny poradzą sobie także na glebie zasadowej, potrafią bowiem same dla siebie zakwaszać podłoże, tworząc u swych stóp gęstą ściółkę z igieł i szyszek (w ten sposób powstaje dobre miejsce na rabatę złożoną z roślin kwasolubnych!).
W przypadku gleb ciężkich i wilgotnych możemy sięgnąć po sosnę wydmową.
Formowanie - tak, nawet bez sekatora.
Sosny to jedne z najbardziej żywicznych roślin iglastych, dlatego cięcie ich gałęzi najczęściej kończy się tym, że całe drzewko - jak i wszystko co się pod nim znajduje - oblepione jest pięknie pachnącą, lecz lepką i trudną do usunięcia żywicą.
Dużo lepsze rezultaty w formowaniu uzyskamy poprzez uszczykiwanie w maju młodych wiosennych przyrostów – tzw. świec. Są one tak miękkie, że bez problemu wyłamiemy je także palcami. Zabieg ten zagęszcza rośliny, a systematycznie wykonywany zahamowuje ich wzrost. Zebrany materiał można wykorzystać do sporządzenia leczniczego syropu na kaszel.
Solo lub w kompozycji
Rośliny ze względu na swoje różne kształty i rozmiary mogą być sadzone jako okazy soliterowe lub jako uzupełnienie wrzosowisk, skalniaków czy innych słonecznych rabat.
Zimą, prócz koloru, wniosą do ogrodu światło i radość, gdy przystroimy je jak klasyczne drzewko bożonarodzeniowe.
Sosna doskonale odnajdzie się również w minimalistycznej czy nowoczesnej odsłonie (małe, zimozielone "poduchy" z sosny górskiej) z trawami ozdobnymi, kolorowymi tawułami i berberysami.
Niska kosodrzewina sprawdzi się w roli średniowysokiej rośliny okrywowej, zwłaszcza do obsadzania tak trudnych miejsc, jakimi są mocno nasłonecznionych skarpy.
